Thomas Tallis

Het lange leven van Thomas Tallis speelde zich af in een periode vol religieuze hervormingen, waarin hij zich profileerde als componist en muzikaal hofleverancier. Het Engeland uit zijn jeugd was een bolwerk van het rooms-katholicisme, vol kloosters, heiligdommen en bedevaartsoorden. Tallis, geboren rond 1505, begon zijn carrière in de jaren 1530 als organist, in dienst van kloostergemeenschappen in Kent en bij Waltham Abbey, instituten die in rap tempo zouden worden ontmanteld toen Hendrik VIII brak met de Roomse kerk. Zijn vroegste composities, waaronder de monumentale antifoon Salve intemerata en het buitengewoon mooie motet Sancte Deus, vloeiden voort uit het rijke erfgoed van laatmiddeleeuwse Engelse religieuze muziek. Hij trad in de vroege jaren 1540 toe tot de Chapel Royal, naar verluidt op aanbeveling van Thomas Cranmer, de aartsbisschop van Canterbury. Daar diende hij gedurende meer dan 40 jaar onder vier vorsten. Tallis schoof zijn eigen geloof (hij was hoogstwaarschijnlijk katholiek) aan de kant om de sobere diensten van de anglicaanse kerk van Edward VI te verrijken met zijn mooie werken. Hij reageerde enthousiast op de terugkeer van het katholicisme onder Mary Tudor, voor wie hij de mis Puer natus est nobis componeerde. Die mis werd waarschijnlijk voor het eerst uitgevoerd op adventszondag 1554 in aanwezigheid van de koningin en haar echtgenoot, de toekomstige Filips II van Spanje. Het werd aangepast aan de muzikale eisen van de Church of England van Elizabeth I. Tallis hield de nationale trots hoog met zijn 40-stemmige motet, Spem in alium, rond 1570 geschreven om een vergelijkbaar werk van de Italiaanse aristocraat Alessandro Striggio te overtreffen. Voor zijn dood in 1585 schreef Tallis voor Elizabeth Latijnse motetten zoals O nata lux de lumine en Salvator mundi, naast opzwepende psalmzettingen en Engelse volksliederen die pasten binnen de nieuwe officiële rituelen van haar gereformeerde kerk.