Emil Gilels

Onnavolgbaar virtuoos, emotioneel, intens en een prachtig gepolijste sound: Emil Gilels (1916-1985) geldt als een van de beste pianisten van de 20e eeuw. Het werd al vroeg duidelijk dat de in Odessa (destijds het Russische Rijk) geboren Gilels een wonderkind was. Hij gooide hoge ogen toen hij als 12-jarige voor het eerst optrad met werk van Beethoven, Scarlatti, Chopin en Schumann. Hij won niet veel later prestigieuze prijzen, zoals in Moskou in 1933 waar hij een concours won met een duizelingwekkende uitvoering van Liszts postume Fantasie über Themen aus Mozarts Figaro und Don Giovanni. In 1935 studeerde hij af aan het conservatorium van Odessa en ging hij in de leer bij Heinrich Neuhaus in Moskou, waar hij in 1944 de eerste uitvoering gaf van Prokofjevs Pianosonate nr. 8. Gilels was verlegen, bescheiden en zelfkritisch, maar zijn reputatie reikte ver over de grenzen van de Sovjet-Unie. Hij was dan ook de eerste die concerten mocht geven in het westen en tourde in 1955 door Amerika. Gilels vulde zijn oeuvre met zowel uitbundig, uiterst virtuoos werk als subtieler en introverter repertoire. Zijn opname uit 1949 van Pianoconcert nr. 2 (1868) van Saint-Saëns behoort tot de mooiste uitvoeringen, terwijl zijn cyclus van Beethovens pianosonates (helaas nog niet helemaal compleet toen Gilels in 1985 stierf) een bijzonder humaan karakter uitstraalt. Zijn ongeëvenaarde opname van Griegs Lyrische Stücke uit 1974 weerspiegelt alle kwaliteiten van Gilels: diep poëtisch, ongedwongen en feilloos.