Jean Sibelius

De Finse componist Jean Sibelius was de laatste grote nationalist in de romantische traditie. Maar behalve een componist van schilderachtige noordelijke landschappen, was hij vooral een actieve kracht achter de onafhankelijkheidsbeweging van Finland, die in 1917 uiteindelijk slaagde in haar missie. De in 1865 in Hämeenlinna geboren componist citeerde nooit letterlijk Finse volksmuziek, maar maakte verschillende werken die gebaseerd waren op de volkslegende Kalevala. De koorsymfonie Kullervo (1892) bijvoorbeeld, en het symfonisch gedicht De zwaan van Tuonela (1895, het tweede deel van Lemminkäinen-suite) en de Karelia-suite (1893). Maar het was Finlandia (1900) dat Sibelius internationale erkenning opleverde, met heroïsche melodieën die zo opzwepend waren dat de tsaristische autoriteiten uitvoeringen van het stuk censureerden. Sibelius was op zijn best in werk voor grotere ensembles, vooral in het weelderige en stemmige Vioolconcert (1905) en zijn zeven symfonieën die ieder een totaal andere insteek hadden. Zijn populaire Symfonie nr. 2 (1902) en Symfonie nr. 5 (1915) bevatten folkloristische thema's en de kalme sfeer van de natuur, maar zijn Symfonie nr. 7 (1924) is juist sober en onrustig. Na het symfonisch gedicht Tapiola (1926), een turbulent portret van het Finse bos, stopte Sibelius abrupt met componeren en leefde dertig jaar in welhaast onafgebroken stilte. Wellicht had hij geen inspiratie meer of worstelde hij met zichzelf, maar toen had hij al een oeuvre opgebouwd waarmee hij de wereld bewust maakte van de culturele aspiraties en vitaliteit van Finland.